Adwokat zachowek Rzeszów - jak obliczyć zachowek?

Adwokat zachowek Rzeszów to fraza często wpisywana przez osoby poszukujące pomocy w sprawach spadkowych. Czy zdarzyło Ci się zastanawiać, czy należny Ci zachowek został prawidłowo obliczony? A może stoisz przed trudną decyzją, jak najlepiej dochodzić swojego roszczenia w sądzie? W poniższym artykule wyjaśniamy najważniejsze kwestie związane z wysokością zachowku, przedstawiamy przykłady z praktyki oraz wskazujemy, jakimi przepisami należy się kierować.

SPIS TREŚCI

Podstawy prawne i znaczenie zachowku
Jak ustalić wysokość zachowku?
Doliczanie darowizn i zapisów windykacyjnych
Praktyczne przykłady obliczania zachowku

1. Podstawy prawne i znaczenie zachowku

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego. Jego zasady reguluje przede wszystkim Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 991 § 1 k.c., uprawnienie do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i – w pewnych okolicznościach – rodzicom spadkodawcy.

Pytasz, dlaczego jest on tak ważny? Daje gwarancję minimalnego udziału w spadku i chroni najbliższych spadkodawcy przed całkowitym pominięciem w testamencie. Z reguły stanowi połowę lub dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który odziedziczyliby przy dziedziczeniu ustawowym. W praktyce jednak pojawia się wiele pytań. Czy darowizny sprzed dziesięciu lat także uwzględnia się przy obliczaniu zachowku? Czy koszty edukacji dziecka mogą pomniejszyć żądaną kwotę?

Adwokat zachowek Rzeszów a przepisy Kodeksu cywilnego

Jeśli chcesz wyegzekwować należny Ci zachowek, warto znać przepisy:

Art. 991 k.c. – wskazuje, komu i w jakiej wysokości przysługuje zachowek.
Art. 992–994 k.c. – określają, kogo uwzględniać przy ustalaniu udziału spadkowego i jakie darowizny należy wliczyć do tzw. substratu zachowku.
Art. 995–997 k.c. – doprecyzowują, jak szacować darowizny i zapisy windykacyjne.

Z punktu widzenia praktyki szczególnie istotne jest uwzględnianie darowizn dokonanych na rzecz spadkobierców lub uprawnionych do zachowku. W przeciwieństwie do darowizn na rzecz osób obcych, nie obowiązuje tu dziesięcioletni okres ograniczający ich doliczenie.

2. Jak ustalić wysokość zachowku?

Wysokość zachowku oblicza się w kilku krokach. Najpierw ustala się udział spadkowy, który przypadłby danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym. W dalszej kolejności sprawdza się, czy uprawniony jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy. Jeśli tak, należy mu się dwie trzecie wartości udziału. W przeciwnym wypadku będzie to połowa udziału (art. 991 § 1 k.c.).

Adwokat zachowek Rzeszów: kluczowe zasady wyliczania

W praktyce adwokat zachowek Rzeszów musi ustalić tak zwany substrat zachowku. Jest to wartość aktywów spadku (pomniejszona o długi spadkowe), powiększona o darowizny i zapisy windykacyjne, które zgodnie z prawem należy doliczyć.

3. Doliczanie darowizn i zapisów windykacyjnych

Adwokat zachowek Rzeszów a drobne darowizny

Przepisy mówią, że do zachowku nie dolicza się drobnych darowizn, zwyczajowo przyjętych w danym środowisku (art. 994 § 1 k.c.). Co jednak z wyższymi sumami przekazanymi rodzinie? W pewnym wyroku sąd uznał, że systematyczne darowizny gotówkowe w łącznej kwocie 66 tys. złotych nie stanowią darowizn „drobnych” i musiały zostać uwzględnione przy obliczaniu zachowku.

Ustawa z 26.01.2023 r. o fundacji rodzinnej

Przepisy o fundacjach rodzinnych wprowadziły zmiany w doliczaniu do spadku mienia wniesionego do fundacji. Zgodnie z ustawą z 26.01.2023 r. o fundacji rodzinnej, od 22.05.2023 r. przy obliczaniu zachowku należy brać pod uwagę także fundusz założycielski fundacji. Jednakże istnieją limity czasowe oraz dodatkowe wyjątki. Jeśli nie wiesz, czy środki wniesione do fundacji rodzinnej podlegają doliczeniu, skonsultuj to z adwokat zachowek Rzeszów.

4. Praktyczne przykłady obliczania zachowku

Jak te przepisy wyglądają w praktyce? Wyobraź sobie spadkodawcę, który w ciągu ostatnich kilkunastu lat przekazał córce kilka darowizn. Część z nich miała charakter okolicznościowy, związany z urodzinami czy rocznicami. Jednak w pewnym momencie zdecydował się na wsparcie finansowe w kwocie 66 000 zł, żeby pomóc w remoncie domu. Czy ta suma powinna zostać doliczona do spadku przy ustalaniu zachowku?

Co mówią przepisy? Zgodnie z art. 994 k.c., darowizny dokonane na rzecz spadkobierców lub osób uprawnionych do zachowku trzeba wliczać do substratu zachowku zawsze, niezależnie od tego, ile lat upłynęło od ich dokonania. Jednakże drobne, zwyczajowe prezenty urodzinowe zazwyczaj się pomija. Przy kwocie 66 000 zł, trudno uznać ją za drobną.

Adwokat zachowek Rzeszów radzi, jak obliczyć zachowek w praktyce

Ustal udział spadkowy, który przypadłby Ci przy dziedziczeniu ustawowym.
Sprawdź, czy jesteś małoletni, trwale niezdolny do pracy lub inna okoliczność uprawnia Cię do zachowku w wysokości dwóch trzecich udziału.
Zweryfikuj, jakie darowizny spadkodawca przekazał w przeszłości oraz czy były to darowizny „drobne” czy istotne kwoty.
Określ wartość składników spadku oraz długów spadkowych na dzień ustalania zachowku.
Policz ostateczną kwotę należnego zachowku, uwzględniając zapisy windykacyjne i nowe regulacje dotyczące fundacji rodzinnej (jeśli mają zastosowanie).

Zachowek to kluczowe roszczenie dla osób najbliższych spadkodawcy. Aby go skutecznie dochodzić, warto poznać zasady wynikające z Kodeksu cywilnego oraz przepisów ustawy o fundacji rodzinnej. Jeśli masz wątpliwości co do wysokości przysługującej Ci kwoty lub nie wiesz, czy wszystkie darowizny i zapisy powinny zostać uwzględnione, skonsultuj się z profesjonalistą.

Adwokat zachowek Rzeszów pomoże przebrnąć przez meandry prawne, wesprze w negocjacjach i wyjaśni, jak najlepiej rozwiązać Twoją sprawę. Pamiętaj, że sprawne i rzetelne działanie na wczesnym etapie może uchronić Cię przed kosztownym i długotrwałym postępowaniem sądowym.

Zobacz też:

Prawo spadkowe

Jak ustalić wysokość zachowku? Doliczanie darowizn i zapisów windykacyjnych